ในการประชุม World Economic Forum ปี 2025 ที่ผ่านมา ผู้ว่าการธนาคารกลางแอฟริกาใต้ (SARB) Lesetja Kganyago ได้ตั้งคำถามที่จุดประกายให้เกิดการถกเถียงกันอย่างกว้างขวางว่า "ทำไมเราไม่สำรองเนื้อวัวเชิงยุทธศาสตร์?" แม้ว่าคำถามนี้อาจจะเป็นเชิงเสียดสี แต่ก็สะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นที่แอฟริกาจะต้องทบทวนกลยุทธ์ทางเศรษฐกิจใหม่ ในยุคที่โลกกำลังเปลี่ยนแปลงไปสู่ยุคดิจิทัลอย่างรวดเร็ว
Commodity Reserves คืออะไร?
หลายประเทศในแอฟริกามักจะเก็บสำรอง สินค้าโภคภัณฑ์ (Commodities) ไว้จำนวนมาก การสำรองสินค้าโภคภัณฑ์ คือ การที่รัฐบาลหรือองค์กรขนาดใหญ่เก็บรักษาสินค้าพื้นฐาน (เช่น น้ำมัน, ธัญพืช, หรือปศุสัตว์) ปริมาณมากไว้ใช้ยามฉุกเฉิน หรือเมื่อราคาตลาดโลกผันผวน เพื่อป้องกันการขาดแคลน, ควบคุมราคา, และเพิ่มอำนาจต่อรอง
ปัญหาของเงินสำรองสินค้าโภคภัณฑ์แบบดั้งเดิม
แอฟริกาพึ่งพาสินค้าโภคภัณฑ์ เช่น น้ำมัน ทองคำ โกโก้ และเนื้อวัว มาเป็นเวลานาน แต่การสำรองสินค้าเหล่านี้มีข้อเสียหลายประการ:
- ความผันผวนของราคา: ราคาสินค้าโภคภัณฑ์มีความไม่แน่นอนสูง ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น เหตุการณ์โลก สภาพอากาศ และโรคระบาด องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) รายงานว่าราคาเนื้อวัวสามารถผันผวนได้มากถึง 30% ต่อปี!
Image Source : FAO
- ค่าใช้จ่ายในการจัดเก็บและความเสี่ยง: การเก็บรักษาสินค้าเกษตรมีค่าใช้จ่ายสูง และมีความเสี่ยงที่จะเน่าเสีย ธนาคารโลกประเมินว่าของเสียหลังการเก็บเกี่ยวในแอฟริกามีมูลค่าสูงถึง 48,000 ล้านดอลลาร์ต่อปี
- ประโยชน์ใช้สอยจำกัด: สินค้าโภคภัณฑ์มักจะมีประโยชน์เฉพาะในบางอุตสาหกรรมเท่านั้น
ทำไมบิตคอยน์ถึงน่าสนใจ?
บิตคอยน์ (Bitcoin) อาจเป็นทางเลือกใหม่ที่น่าสนใจกว่าการสำรองสินค้าโภคภัณฑ์แบบเดิมๆ ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้:
- บิตคอยน์เป็นสินทรัพย์ดิจิทัล ไม่ต้องมีพื้นที่จัดเก็บ และไม่มีวันเน่าเสีย
- บิตคอยน์เป็นสินทรัพย์ที่สามารถทำธุรกรรมได้เพียงแค่มีอินเทอร์เน็ต
- บิตคอยน์มีจำนวนจำกัดเพียง 21 ล้านเหรียญ ทำให้มีลักษณะเป็นเงินฝืด (deflationary) ซึ่งสามารถป้องกันความเสี่ยงจากเงินเฟ้อได้ (ตัวอย่างเช่น ไนจีเรียมีอัตราเงินเฟ้อสูงถึง 34.80% ในปี 2024)
Image Source : Central Bank of Nigeria.
- บิตคอยน์สามารถแบ่งเป็นหน่วยย่อย (satoshi) และโอนได้อย่างรวดเร็ว
- หลายประเทศเริ่มยอมรับบิตคอยน์ เช่น เอลซัลวาดอร์ (ที่รับบิตคอยน์เป็นเงินที่ถูกกฎหมาย) และสวิตเซอร์แลนด์ แม้แต่สหรัฐอเมริกาก็กำลังพิจารณากฎหมาย "Strategic Bitcoin Reserve" ในปี 2025
- การขุดบิตคอยน์สามารถใช้พลังงานหมุนเวียนได้ แอฟริกามีศักยภาพด้านพลังงานแสงอาทิตย์และพลังน้ำจำนวนมาก ทำให้เป็นสถานที่ที่เหมาะสมสำหรับการขุดบิตคอยน์อย่างยั่งยืน
- ลดการพึ่งพาสกุลเงิน USD.
ศักยภาพสำหรับแอฟริกา
การจัดตั้ง "การสำรอง Bitcoin เชิงยุทธศาสตร์" อาจเป็นก้าวสำคัญสำหรับแอฟริกาในการรักษาอนาคตทางเศรษฐกิจ ปกป้องความมั่งคั่งจากเงินเฟ้อ และวางตำแหน่งตัวเองเป็นผู้นำระดับโลกในเศรษฐกิจดิจิทัล
ลองจินตนาการว่า หากเพียง 1% ของเงินสำรองระหว่างประเทศของแอฟริกา (ประมาณ 500,000 ล้านดอลลาร์) ถูกจัดสรรให้กับบิตคอยน์ หากราคาบิตคอยน์เพิ่มขึ้น 10 เท่า ก็จะสร้างผลตอบแทนได้ถึง 50,000 ล้านดอลลาร์! นี่คือโอกาสสำคัญในการสร้างความเติบโตและความเป็นอิสระทางเศรษฐกิจ
เนื้อหาในบทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ข้อมูลเท่านั้น ไม่ถือเป็นคำแนะนำทางการเงิน
คริปโทเคอร์เรนซีมีความเสี่ยงสูงท่านอาจสูญเสียเงินลงทุนได้ทั้งจำนวน
อ้างอิงข้อมูลจาก
https://www.cbn.gov.ng/rates/inflrates.html
https://www.fidelitydigitalassets.com/sites/g/files/djuvja3256/files/acquiadam/FDA%20Bitcoins%20Evolving%20Role%20as%20an%20Alternative%20Investment%20Oct%2030.pdf
https://coinmarketcap.com/currencies/bitcoin/
https://www.fao.org/markets-and-trade/commodities-overview/basic-foods/fao-meat-price-index/en
https://x.com/samcallah/status/1881724874282213466
.
Photo by Taryn Elliott: https://www.pexels.com/photo/aerial-shot-of-cape-town-in-south-africa-9324233/